1. HIV là gì và tại sao cần hiểu rõ con đường lây nhiễm?
HIV (Human Immunodeficiency Virus) là virus gây ra tình trạng suy giảm miễn dịch ở người. Khi xâm nhập vào cơ thể, HIV tấn công và làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể không còn khả năng chống lại các bệnh nhiễm trùng hoặc ung thư.
Việc hiểu rõ HIV lây qua đường nào không chỉ giúp bạn bảo vệ bản thân và người thân, mà còn xóa bỏ những hiểu lầm, kỳ thị không đáng có đối với người sống chung với HIV.
2. HIV lây qua những con đường nào?
Virus HIV có thể lây truyền từ người này sang người khác qua 3 con đường chính:
2.1. Lây qua đường tình dục không an toàn
Đây là con đường lây nhiễm HIV phổ biến nhất hiện nay. HIV có mặt trong các dịch tiết sinh dục như tinh dịch, dịch âm đạo, dịch hậu môn và có thể xâm nhập vào cơ thể qua:
-
Âm đạo
-
Hậu môn
-
Niệu đạo
-
Niêm mạc miệng (nếu có tổn thương)
Các hành vi tình dục không sử dụng bao cao su, nhiều bạn tình, hoặc quan hệ đồng giới nam (MSM) có nguy cơ lây nhiễm cao hơn.
Từ khóa liên quan: HIV lây qua đường tình dục, lây HIV khi quan hệ không dùng bao, HIV ở cộng đồng LGBT
2.2. Lây truyền qua đường máu
HIV có thể lây nếu máu chứa virus xâm nhập trực tiếp vào máu người khác. Các trường hợp phổ biến:
-
Dùng chung kim tiêm, dụng cụ chích ma túy
-
Sử dụng dụng cụ y tế không tiệt trùng (dao mổ, kim tiêm, dụng cụ nha khoa…)
-
Truyền máu hoặc các chế phẩm máu bị nhiễm HIV (hiện nay hiếm vì máu đã được sàng lọc kỹ)
Từ khóa liên quan: HIV lây qua máu, nguy cơ nhiễm HIV do dùng chung kim tiêm
2.3. Lây truyền từ mẹ sang con
Phụ nữ mang thai nhiễm HIV có thể truyền virus sang con trong các giai đoạn:
-
Khi mang thai (qua nhau thai)
-
Trong quá trình sinh nở (tiếp xúc máu, dịch âm đạo)
-
Khi cho con bú (qua sữa mẹ)
Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và điều trị ARV đúng phác đồ, nguy cơ truyền HIV từ mẹ sang con có thể giảm xuống dưới 1%.
Từ khóa liên quan: HIV mẹ sang con, dự phòng lây HIV từ mẹ sang con
3. HIV KHÔNG lây qua những con đường nào?
Một số quan niệm sai lầm dẫn đến kỳ thị không cần thiết đối với người nhiễm HIV. Trên thực tế, HIV KHÔNG lây qua:
-
Bắt tay, ôm, dùng chung chén đũa, khăn mặt
-
Nước bọt, nước mắt, mồ hôi, nước tiểu, phân
-
Muỗi hoặc côn trùng cắn
-
Hôn môi (nếu không có vết thương hoặc chảy máu)
-
Ngồi chung bồn cầu, hồ bơi, dùng chung điện thoại, máy tập gym…
👉 Vì thế, HIV không lây qua đường ăn uống, hít thở, tiếp xúc thông thường.
Từ khóa liên quan: HIV có lây qua nước bọt không, HIV có lây khi hôn không, HIV có lây qua tiếp xúc không
4. Làm sao để phòng ngừa lây nhiễm HIV?
Dù HIV có thể lây qua ba con đường chính, nhưng việc phòng tránh hoàn toàn khả thi nếu bạn thực hiện các biện pháp sau:
-
Luôn sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục
-
Không dùng chung kim tiêm hoặc vật sắc nhọn
-
Xét nghiệm định kỳ, đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ
-
Sử dụng PrEP (thuốc dự phòng trước phơi nhiễm HIV) nếu bạn thường xuyên có nguy cơ phơi nhiễm
-
Phụ nữ mang thai nhiễm HIV cần điều trị ARV sớm để ngăn lây sang con
5. Kết luận: Biết để bảo vệ và không kỳ thị
Hiểu đúng về các con đường lây nhiễm HIV là cách tốt nhất để:
-
Bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ lây nhiễm
-
Chủ động xét nghiệm, điều trị sớm nếu đã phơi nhiễm
-
Giảm kỳ thị xã hội, giúp người sống với HIV có cuộc sống bình thường
💡 Hiện nay, nhờ sự phát triển của y học, HIV không còn là bản án tử hình. Người nhiễm HIV nếu điều trị đúng có thể sống khỏe, làm việc và sinh hoạt như người bình thường.
Khám và tư vấn HIV tại Phòng khám Galant – An toàn, bảo mật, đồng hành dài lâu
-
Xét nghiệm HIV nhanh chóng – chính xác – kín đáo
-
Tư vấn điều trị ARV, PrEP, PEP theo phác đồ chuẩn Bộ Y tế
-
Hỗ trợ bảo hiểm y tế, kết nối bác sĩ chuyên môn
-
Không kỳ thị, đồng hành như người thân
