Vi nấm là gì và có tác hại như thế nào đến sức khỏe con người

Vi nấm là vi sinh vật mang đến nhiều lợi ích cho đời sống nhưng cũng gây ra những ảnh hưởng về mặt kinh tế và gây bệnh cho cơ thể con người nếu phát triển quá mức. Vậy, vi nấm là gì và có tác hại như thế nào đến sức khỏe con người? Hãy cùng  Phòng khám đa khoa Galant tìm hiểu nhé.

Vi nấm là gì

VI nấm là các vi sinh vật có nhân và vách tế bào. Thế nhưng không thể quang hợp được do không có chất diệp lục. Chúng có hệ thống men dồi dào. Đây là điều kiện cần và đủ để chúng có thể lấy các dinh dưỡng từ môi trường xung quang hoặc các sinh vật khác để nuôi dưỡng cơ thể.

Vì không có chất diệp lục và không cần quang hợp nên chúng không cần ánh sáng mặt trời để tồn tại và phát triển. Do đó chúng có mặt ở mọi nơi: đất, nước, không khí, cơ thể người hoặc các con vật. Vi nấm sẽ phát triển tốt khi có đầy đủ 2 yếu tố là nhiệt độ và độ ẩm. Kể cả trong môi trường thiếu chất dinh dưỡng hoặc không có chất dinh dương chúng vẫn có thể phát triển.

Kích thước của vi nấm rất nhỏ, chỉ có thể nhìn thấy thông qua kính hiển vi.

Lợi ích của vi nấm

Vi nấm mang lại nhiều lợi ích trong cuộc sống hàng ngày. Chúng được con người ứng dụng vào các lĩnh vực như công – nông nghiệp, y học,…

Trong nông nghiệp, vi nấm được sử dụng để sản xuất phân vi lượng. Loại phân vi lượng này có tác dụng kích thích sự phát triển của lá, tăng sản lượng. Trong công nghiệp, chúng được dùng để chế biến ra các loại thức ăn cần lên men, bia,… Trong đời sống, chúng được dùng để phân hủy rác, chất thải. Y học ứng dụng vi nấm để sản xuất ra các kháng sinh: Penicilin chiết xuất từ nấm penicillium notatum, kháng sinh Streptomycin chiết xuất từ nấm streptomyces griseus, kháng sinh Chloramphenicol sản xuất từ nấm streptomyces venezuelae.

Xem thêm: ​Tổng hợp các loại bệnh da liễu thường gặp và cách nhận biết bệnh

Tác hại của vi nấm

Vi nấm ngoài các lợi ích kể trên còn có những tác hại nghiêm trọng nếu chúng phát triển quá mức: làm hỏng lương thực, thực phẩm, phá hoại mùa màng, gây bệnh cho động vật.

Đối với người, chúng gây ra các loại bệnh ngoài da và bên trong cơ thể người nếu chúng phát triển quá mức cho phép. Các mầm bệnh chính là các bào tử của vi nấm. Chúng có thể lây nhiễm qua da, đường hô hấp, thức ăn, niêm mạc. Trong đó có thể chia tác hại của vi nấm đến sức khỏe con người thành 2 loại: bệnh ngoài da và bệnh ở niêm mạc, nội tạng.

Bệnh ngoài da

Bệnh ngoài da gây ra do vi nấm là bệnh lây nhiễm. Chúng có thể lây trực tiếp hoặc gián tiếp từ người này sang người kia, từ động vật sang người hoặc từ đất đã bị nhiễm vi nấm sang người. Có thể chia các bệnh do các vi nấm phổ biến sau gây nên:

Loại bệnh	Vi nấm gây bệnh	Biểu hiện bệnh
Lang ben	Pityriasis versicolor	Trên bề mặt da xuất hiện các vùng nấm màu trắng, nhìn thấy rõ, vảy bong gồ cao và nổi bật trên da. Các vùng nấm này xuất hiện nhiều ở các vị trí vai và cánh tay, ít khi xuất hiện trên mặt và cồ. Khi đổ mồ hôi, cơ thể bị ngứa. Màu sắc của các vùng bị nhiễm nấm cũng không cố định. Trên cùng một bệnh nhân, sẽ có những mảng da màu café sữa hoặc nâu nhạt. Theo thời gian, các mảng da màu này sẽ biến thành các mảng trắng.
Hắc lào	Tinea circrinata	Cơ thể có các nốt mẩn đỏ, bọng nước và gây ngứa. Các nốt mẩn đỏ này sẽ lan rộng xung quanh và lành ở vùng trung tâm trước, sau đó sẽ lành dần ra phía ngoài. Những nốt mẩn gần nhau sẽ hòa vào nhau và tại thành nhiều vòng. Nếu người bệnh chậm trễ trong việc điều trị sẽ lan rộng ra khắp người, gây khó chịu cho người bệnh.
Nấm bẹn	Epidermophyton floccosum T. rubrum T.mentagrophytes Interdigitale	Phía hai bên bẹn xuất hiện mảng da có màu đỏ hồng, ngứa, bờ viêm có thể đối xứng hoặc không đối xứng. Kèm theo các bóng nước và ngứa lan rộng ra hai bên đùi, mông người bệnh.
Nấm móng	Trichophyton	Các vi nấm xuất hiện trong các khóe móng, phát triển thành những mảng ăn dần vào móng. Lâu dần làm móng bị đục, lồi lõm, chuyển thành màu nâu đen và phá hủy móng cũ.
Nấm kẽ	Epidermophyton Trichophyton Candida albicans	Nấm kẽ thường xuất hiện ở kẽ chân những người phải ngâm nước trong khi làm việc như nông dân, công nhân vệ sinh cống rãnh. Triệu chứngc ủa nấm kẽ là các khe kẽ chân có vảy trắng, sau khi tróc ra lộ da non màu đỏ và rất mỏng bên dưới. Đôi khi các lớp da non này bị nứt và nhiễm khuẩn gây đau đớn cho người bệnh. Từ các kẽ chân, nấm lan rộng đến lưng bàn chân và lòng bàn chân. Nếu ở dạng nặng, nấm kẽ còn gây ra các bóng nước ở lòng bàn chân.
Vảy rồng	T. concentricum	Vảy rồng thường xuất hiện trên vùng da lớn hoặc cả thân mình người bệnh. Khi cơ thể bị tấm công bởi loại nấm này, da không bị viêm nhưng ngứa, tróc vảy và các vảy xếp thành hình đồng tâm. Đây là một loại bệnh khó chữa khỏi.
Nấm tóc	Trichophyton	Triệu chứng thường thấy của nấm tóc là da đầu sưng, có mủ bọc chân sợi tóc. Do đó tóc của bệnh nhân hay bị rụng gây nên những mảng tròn trụi tóc trên đầu.

Bệnh ở niêm mạc, nội tạng

Loại bệnh	Vi nấm gây bệnh	Biểu hiện bệnh
Viêm giác mạc	Mycotic keratitis	Vi nấm Mycotic keratitis có trong đất hoặc cây cỏ. Loại vi nấm này xâm nhập vào giác mạc thông qua các vết trầy xước, bệnh viêm giác mạc thường xảy ra sau các chấn thương về mắt. Triệu chứng ban đầu của viêm giác mạc là xuất hiện cục nhỏ gồ cao, có màu trắng xám. Sau đó phần giác mạc quanh cục nhỏ này sẽ xuất hiện vết loét màu trắng, quanh vết loét có vòng rộng, màu xám nhạt và có các đường tia nhưng không phải là các tia mạch máu nhỏ li ti. Đối với tình trạng này của mắt, có nhiều bệnh nhân không đến trực tiếp các cơ sở  y tế mà tự chữa trị bằng cách sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt có kháng sinh hoặc corticoid, điều đó khiến các vết loét lan nhanh hơn.
Đẹn (tưa)	Candida albicans	Đẹn thường gặp ở trẻ sơ sinh bị suy dinh dưỡng. người già, người lạm dụng kháng sinh. Những người có bệnh liên quan đến hệ miễn dịch như HIV cũng có thể mắc đẹn. Đẹn có các biểu hiện như niêm mạc miệng viêm đỏ, khô, lưỡi bị bóng, có các gai thịt nhỏ và các gai này xuất hiện các điểm trắng, phát triển từ nhỏ đến lớn dần và tạo thành các mảng trắng. Các mảng này xuất hiện ở lưỡi, vòm hầu, amidal, chúng thường mềm, dễ bóc. Biểu hiện khác của bệnh là lở trắng hai bên mép, viêm lưỡi, lưỡi đen hoặc không xuất hiện các mảng trắng mà có cảm giác khô miệng, đau khi nuốt, mất vị giác.
Viêm âm đạo – âm hộ	Candida albicans	Triệu chứng của viêm âm hộ là cảm giác ngứa, đau rát âm hộ, huyết trắng ra giống như sữa đông, khi khám phát hiện niêm mạc sưng đỏ, có nhiều mảng trắng. Bệnh nhân bị viêm âm đạo thường có cảm giác đau rát khi đi tiểu hoặc giao hợp.
Viêm phổi	Aspergillus	Người bệnh có triệu chứng rõ rệt như sụt cân, sốt cao. Ngoài ra xuất hiện các triệu chứng đau ngực, khó thở hoặc ho dai dẳng, ghi nhận nhiều trường hợp bệnh nhân ho ra máu.

Xem thêm: Nhận biết 7 loại bệnh da liễu thường gặp ở nam giới

Phòng khám đa khoa Galant hi vọng qua bài viết này đã cung cấp được cho các bạn những thông tin hữu ích về vi nấm là gì và có tác hại như thế nào đến sức khỏe con người. Nếu bạn cảm thấy mình có những biểu hiện như đã nêu phía trên, hãy liên hệ sớm với các cơ sở y tế để được hỗ trợ nhanh nhất.