Uống PEP sau bao lâu còn hiệu quả? Hướng dẫn dùng thuốc

1. PEP là gì và vì sao phải dùng đúng thời điểm?

PEP (Post-Exposure Prophylaxis) là liệu pháp dự phòng sau phơi nhiễm HIV bằng cách uống thuốc ARV trong vòng 72 giờ đầu, nhằm ngăn virus xâm nhập vào tế bào và phát triển trong cơ thể.

Nội dung

Thuốc PEP chỉ hiệu quả khi được sử dụng sớm, vì HIV nhân lên rất nhanh ngay sau khi vào máu.
Nếu dùng thuốc trễ, virus đã xâm nhập sâu vào tế bào, khiến thuốc không còn khả năng ngăn chặn hoàn toàn.

Thời gian là yếu tố sống còn trong điều trị PEP. Càng uống sớm, hiệu quả bảo vệ càng cao.

2. Uống PEP sau bao lâu còn hiệu quả?

Sử dụng PEP dự phòng trong 72 sau khi tiếp xúc nguy cơ

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế Việt Nam:

Thời điểm uống PEP sau phơi nhiễm	Hiệu quả bảo vệ ước tính
Trong 2 giờ đầu	~100% hiệu quả
Trong 24 giờ đầu	95–99%
Trong 48 giờ	85–90%
Trong 72 giờ (3 ngày)	70–80%
Sau 72 giờ	Không còn tác dụng dự phòng

Kết luận:

Uống PEP càng sớm càng tốt, lý tưởng trong 2–6 giờ đầu sau phơi nhiễm.
Sau 72 giờ, thuốc hầu như không còn tác dụng ngăn ngừa HIV.
Nếu đã quá 72 giờ, hãy đến Phòng khám Galant để được tư vấn phương án kiểm tra và theo dõi khác.

3. Cơ chế hoạt động của thuốc PEP

Virus HIV khi xâm nhập vào máu cần vài chục giờ để bám vào tế bào CD4, tích hợp DNA của nó vào DNA người, và bắt đầu nhân lên.

Thuốc PEP gồm 3 hoạt chất ARV (Tenofovir, Lamivudine, Dolutegravir…) có tác dụng:

Ngăn virus sao chép bộ gene (ức chế men sao chép ngược).
Không cho virus hòa nhập vào tế bào miễn dịch.
Ngăn tạo ra virus mới.

Nếu dùng thuốc trước khi virus kịp tích hợp DNA, PEP ngăn hoàn toàn quá trình nhiễm HIV.
Càng dùng muộn, virus càng khó bị chặn lại → hiệu quả giảm mạnh.

4. Quy trình dùng thuốc PEP tại Phòng khám Galant

Phòng khám Galant cung cấp dịch vụ PEP khẩn cấp 24/7, giúp người có nguy cơ HIV được cấp thuốc kịp thời, an toàn và bảo mật tuyệt đối.

Bước 1: Đánh giá nguy cơ phơi nhiễm

Bác sĩ hỏi chi tiết về hành vi nguy cơ (thời điểm, loại tiếp xúc, đối tượng).
Làm xét nghiệm nhanh HIV và các bệnh STDs khác (lậu, giang mai, viêm gan B/C).

Bước 2: Cấp thuốc PEP ngay

Bác sĩ chỉ định phác đồ phù hợp (thường là TDF + 3TC + DTG).
Uống liều đầu tiên ngay tại phòng khám – càng sớm càng tốt.

Bước 3: Theo dõi và tái khám định kỳ

Sau 2 tuần: kiểm tra chức năng gan, thận, tải lượng virus.
Sau 1 và 3 tháng: xét nghiệm HIV khẳng định âm tính.

Bước 4: Tư vấn sau khi kết thúc PEP

Sau 28 ngày, bác sĩ có thể khuyến nghị chuyển sang PrEP nếu bạn có nguy cơ tái diễn (quan hệ không an toàn, bạn tình dương tính…).

5. Phác đồ thuốc PEP hiện nay

Phác đồ chuẩn tại Việt Nam và Phòng khám Galant:

Thành phần thuốc	Tên hoạt chất	Công dụng chính
1️⃣ Tenofovir disoproxil fumarate (TDF) 300mg	Ức chế men sao chép ngược, ngăn virus nhân lên
2️⃣ Lamivudine (3TC) 300mg	Tăng hiệu quả kết hợp, giảm nguy cơ kháng thuốc
3️⃣ Dolutegravir (DTG) 50mg	Ức chế enzyme tích hợp, ngăn virus xâm nhập DNA tế bào

Thời gian điều trị: 28 ngày liên tục, không ngắt quãng. Galant sử dụng thuốc PEP chính hãng (Mylan, Tavin EM, TLD, TLE) được Bộ Y tế cấp phép, hiệu quả cao và ít tác dụng phụ.

6. Nếu uống PEP muộn sau 72 giờ thì sao?

Nếu bạn đã vượt quá 72 giờ, thuốc PEP không còn tác dụng ngăn HIV, nhưng vẫn nên:

Đến Phòng khám Galant để xét nghiệm HIV sớm.
Nếu kết quả âm tính → lên lịch xét nghiệm lại sau 1 tháng, 3 tháng.
Nếu kết quả dương tính → bác sĩ sẽ chuyển sang phác đồ điều trị ARV sớm nhất.

Đừng tự ý mua thuốc hoặc uống muộn mà không có hướng dẫn y khoa – điều này có thể gây kháng thuốc và ảnh hưởng đến sức khỏe.

7. Tác dụng phụ khi dùng PEP và cách giảm nhẹ

Một số người có thể gặp tác dụng phụ nhẹ trong 1–2 tuần đầu:

Mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt nhẹ.
Mất ngủ hoặc lo lắng.
Đau đầu, tiêu chảy nhẹ.

Cách khắc phục:

Uống thuốc sau ăn, đúng giờ mỗi ngày.
Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh rượu bia.
Uống nhiều nước, ăn uống lành mạnh.
Nếu triệu chứng kéo dài, bác sĩ Galant sẽ đổi sang thuốc thế hệ mới ít tác dụng phụ hơn.

8. Câu hỏi thường gặp về PEP

Uống PEP có thể dừng sớm nếu thấy khỏe không?

Không. Phải uống đủ 28 ngày liên tục. Ngừng sớm khiến virus chưa bị loại bỏ hoàn toàn.

PEP có cần xét nghiệm trước khi dùng không?

Có. Bác sĩ sẽ xét nghiệm HIV nhanh trước khi cấp thuốc để loại trừ trường hợp bạn đã nhiễm HIV từ trước.

Có cần kiêng quan hệ khi đang dùng PEP?

Có. Trong 28 ngày điều trị, nên tránh quan hệ không an toàn để đảm bảo hiệu quả tối đa.

PEP khác gì với PrEP?

PEP: dùng sau khi phơi nhiễm, kéo dài 28 ngày.
PrEP: dùng trước khi có nguy cơ, uống hàng ngày để dự phòng lâu dài.

9. Vì sao nên dùng PEP tại Phòng khám Galant?

Phòng khám Galant là đơn vị hàng đầu tại TP.HCM trong điều trị HIV và dự phòng sau phơi nhiễm, được Bộ Y tế cấp phép chính thức.

Ưu điểm nổi bật:

Cấp thuốc PEP ngay trong 15 phút.
Bác sĩ chuyên khoa HIV tư vấn 1:1.
Thuốc chính hãng – hiệu quả – ít tác dụng phụ.
Dịch vụ 24/7, kể cả ngoài giờ và cuối tuần.
Bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng.
Hỗ trợ chuyển sang PrEP sau khi kết thúc PEP.

Galant cam kết “Nhanh – Chính xác – Bảo mật – Không kỳ thị” trong mọi dịch vụ HIV.

10. Kết luận – Uống PEP sau bao lâu là tốt nhất?

Câu trả lời chính xác: Càng sớm càng tốt – tốt nhất trong vòng 2–6 giờ đầu, không quá 72 giờ sau phơi nhiễm.

PEP là biện pháp cấp cứu y khoa khẩn cấp, không được chần chừ.
Phát hiện sớm, uống thuốc đúng thời gian, tuân thủ đủ 28 ngày chính là chìa khóa bảo vệ bạn khỏi HIV.

Nếu bạn vừa có hành vi nguy cơ, hãy đến Phòng khám Galant ngay – đội ngũ bác sĩ chuyên khoa HIV sẽ: