Biến chứng thường gặp khi HIV chuyển sang AIDS

1. HIV và AIDS – Sự khác biệt cần hiểu rõ

HIV (Human Immunodeficiency Virus) là virus gây suy giảm miễn dịch ở người.
Khi mới nhiễm HIV, cơ thể vẫn còn khả năng chống lại bệnh tật nhờ vào tế bào miễn dịch CD4. Tuy nhiên, nếu không được điều trị bằng thuốc ARV, số lượng tế bào CD4 sẽ giảm dần theo thời gian, khiến hệ miễn dịch yếu đi.

Nội dung

👉 Khi CD4 giảm dưới 200 tế bào/mm³ hoặc người bệnh mắc bệnh nhiễm trùng cơ hội nghiêm trọng, HIV sẽ được coi là đã chuyển sang giai đoạn AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) — tức giai đoạn cuối của HIV.

Ở giai đoạn này, cơ thể gần như mất khả năng tự bảo vệ, dễ bị tấn công bởi nhiều loại virus, vi khuẩn, nấm và ký sinh trùng.

2. Vì sao HIV chuyển sang AIDS gây nguy hiểm?

HIV chuyển sang AIDS là lúc hệ miễn dịch đã bị tán phá nghiêm trọng

Khi hệ miễn dịch bị phá hủy nghiêm trọng:

Cơ thể không còn khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh thông thường.
Những bệnh mà người khỏe mạnh có thể tự khỏi, lại trở thành đe dọa tính mạng với người nhiễm HIV.
Các bệnh cơ hội tái phát liên tục, kéo dài, khó điều trị dứt điểm.

Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh AIDS có thể tử vong chỉ sau vài tháng đến vài năm.

3. Các biến chứng thường gặp khi HIV chuyển sang AIDS

3.1. Nhiễm trùng cơ hội (Opportunistic Infections)

Nhiễm trùng nghiêm trọng trong giai đoạn AIDS

Đây là nhóm biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất.
Một số bệnh thường gặp gồm:

a. Viêm phổi do Pneumocystis jirovecii (PCP)

Là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở người bệnh AIDS.
Triệu chứng: khó thở, ho khan, sốt kéo dài, mệt mỏi.
Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây suy hô hấp nặng.

b. Lao phổi và lao ngoài phổi

HIV làm tăng nguy cơ mắc lao gấp 20–30 lần.
Bệnh có thể lan ra ngoài phổi (lao hạch, lao màng não, lao xương).
Là nguyên nhân tử vong phổ biến nhất ở người nhiễm HIV tại Việt Nam.

c. Nhiễm nấm Candida

Nấm miệng, nấm thực quản, nấm sinh dục gây đau rát, khó nuốt, viêm loét.
Là dấu hiệu sớm cho thấy hệ miễn dịch đã suy yếu.

d. Nhiễm Toxoplasma (ký sinh trùng não)

Gây viêm não, co giật, liệt nửa người, lú lẫn.
Thường gặp ở người có CD4 dưới 100.

e. Nhiễm Cytomegalovirus (CMV)

Gây viêm võng mạc, mù lòa, viêm phổi hoặc viêm ruột.

f. Nhiễm trùng đường ruột do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng

Gây tiêu chảy kéo dài, sụt cân, mất nước nghiêm trọng.

3.2. Ung thư liên quan đến HIV/AIDS

Khi hệ miễn dịch bị suy yếu, cơ thể dễ phát triển các loại ung thư do virus hoặc tế bào bất thường gây ra, như:

a. Sarcoma Kaposi (ung thư mạch máu)

Xuất hiện dưới dạng các mảng hoặc nốt tím đỏ trên da, miệng, nội tạng.
Là bệnh đặc trưng của AIDS, liên quan đến virus HHV-8.

b. Lymphoma không Hodgkin

Ung thư hạch ác tính, gây sưng hạch, sốt, đổ mồ hôi đêm, giảm cân.

c. Ung thư cổ tử cung (ở phụ nữ)

Do virus HPV, tiến triển nhanh hơn ở phụ nữ nhiễm HIV.
Cần tầm soát định kỳ bằng xét nghiệm Pap smear hoặc HPV DNA.

3.3. Bệnh lý thần kinh trung ương

Virus HIV có thể xâm nhập vào não và hệ thần kinh, gây ra:

Viêm não do HIV (HIV encephalopathy): giảm trí nhớ, kém tập trung, thay đổi hành vi.
Bệnh lý thần kinh ngoại biên: tê bì, đau nhức, yếu cơ ở tay chân.
Rối loạn tâm thần: trầm cảm, hoang tưởng, rối loạn cảm xúc.

3.4. Suy kiệt toàn thân và giảm cân nghiêm trọng

Nhiều người bệnh AIDS bị sụt cân nhanh, mất khối cơ, chán ăn, do:

Cơ thể tiêu hao năng lượng chống lại nhiễm trùng.
Hấp thu dinh dưỡng kém.
Ảnh hưởng của thuốc hoặc trầm cảm.

Tình trạng này gọi là hội chứng suy mòn do HIV (HIV wasting syndrome).

3.5. Các biến chứng về tim mạch, gan và thận

Viêm cơ tim, suy tim do nhiễm trùng hoặc do tác dụng phụ của thuốc.
Viêm gan B, C thường gặp hơn và tiến triển nặng hơn ở người nhiễm HIV.
Bệnh thận do HIV (HIV nephropathy) gây phù, tiểu ít, suy thận mạn.

4. Dấu hiệu cảnh báo HIV chuyển sang giai đoạn AIDS

Các dấu hiệu cảnh báo HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS

Nếu bạn đang điều trị HIV mà gặp các triệu chứng sau, cần đi khám ngay:

Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân.
Giảm cân >10% trong 6 tháng.
Ho dai dẳng, khó thở, đổ mồ hôi đêm.
Tiêu chảy kéo dài >1 tháng.
Nổi mụn, loét da, hoặc mảng tím đỏ không lành.
Sưng hạch to, đau đầu, rối loạn trí nhớ.

Đây có thể là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đã suy yếu nặng và HIV đang tiến triển sang AIDS.

5. Có thể ngăn HIV chuyển sang AIDS không?

Tìm kiểu điều trị HIV sớm sống khỏe mạnh

Câu trả lời là CÓ.
Nhờ thuốc kháng virus ARV, người nhiễm HIV ngày nay hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, tuổi thọ tương đương người bình thường nếu tuân thủ điều trị.

Các yếu tố giúp ngăn HIV chuyển sang AIDS:

Phát hiện sớm và điều trị ARV kịp thời.
Uống thuốc đúng giờ, không bỏ liều.
Tái khám định kỳ để theo dõi tải lượng virus và CD4.
Dinh dưỡng đủ chất, tập luyện đều đặn, giữ tinh thần lạc quan.
Tránh rượu bia, thuốc lá và ma túy.

6. Chăm sóc và điều trị tại Phòng khám đa khoa Galant

Galant đồng hành toàn diện trong điều trị hiv

Phòng khám Galant là đơn vị chuyên sâu về HIV và các bệnh lây qua đường tình dục (STDs), với dịch vụ toàn diện:

Xét nghiệm HIV nhanh, bảo mật tuyệt đối.
Điều trị ARV miễn phí hoặc có hỗ trợ chi phí.
Tầm soát và điều trị bệnh cơ hội, ung thư liên quan HIV.
Tư vấn dinh dưỡng và chăm sóc tâm lý cho người nhiễm HIV.

Đội ngũ bác sĩ Galant luôn đồng hành, giúp bạn kiểm soát tốt sức khỏe và duy trì cuộc sống bình thường.

7. Kết luận

Khi HIV chuyển sang AIDS, hệ miễn dịch bị phá hủy nặng nề, tạo điều kiện cho nhiều bệnh cơ hội nguy hiểm xuất hiện.
Nhưng AIDS không phải là dấu chấm hết — nếu người bệnh được phát hiện và điều trị đúng cách, vẫn có thể sống lâu, sống khỏe và phòng tránh lây nhiễm cho người khác.