Thuốc ARV là gì? Cách dùng, tác dụng và phác đồ điều trị HIV

1. Thuốc ARV là gì?

ARV (Antiretroviral drugs) là thuốc kháng virus HIV, có tác dụng ức chế sự nhân lên của virus HIV trong cơ thể, giúp bảo vệ hệ miễn dịch và ngăn bệnh tiến triển thành AIDS.

Khi người nhiễm HIV sử dụng thuốc ARV đúng cách, lượng virus trong máu (tải lượng viru

s) sẽ giảm xuống mức không phát hiện được, từ đó:

• Giúp người bệnh sống khỏe mạnh, tuổi thọ gần như bình thường.

• Giảm nguy cơ lây truyền HIV xuống bằng 0 (nguyên tắc U=U – Undetectable = Untransmittable).

Thuốc ARV không tiêu diệt hoàn toàn HIV, nhưng nếu dùng đúng và liên tục, virus sẽ bị ức chế suốt đời.

2. Cơ chế hoạt động của thuốc ARV 

HIV là virus tấn công tế bào miễn dịch CD4. Khi xâm nhập, HIV sử dụng tế bào này để sao chép bộ gene của mình và tạo ra hàng triệu bản sao virus mới.
Thuốc ARV can thiệp vào từng giai đoạn của quá trình nhân bản virus, giúp ngăn HIV tạo ra virus mới.

Cơ chế chính của thuốc ARV:

1. Ngăn HIV xâm nhập vào tế bào CD4.

2. Ức chế enzyme sao chép ngược (Reverse Transcriptase) – không cho HIV nhân bản bộ gene.

3. Ngăn enzyme tích hợp (Integrase) – không cho HIV chèn DNA vào tế bào người.

4. Ức chế enzyme protease – không cho HIV tạo ra protein cần thiết để nhân lên.

Nhờ phối hợp các nhóm thuốc khác nhau, ARV giảm tải lượng virus nhanh chóng và giúp hệ miễn dịch phục hồi ổn định.

3. Các nhóm thuốc ARV phổ biến hiện nay 

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế Việt Nam và WHO, thuốc ARV được chia thành 6 nhóm chính:

Hiện nay, phác đồ có chứa Dolutegravir (DTG) được xem là hiệu quả và ít tác dụng phụ nhất – đây cũng là lựa chọn ưu tiên tại Phòng khám Galant.

4. Phác đồ điều trị HIV bằng thuốc ARV tại Việt Nam 

Theo Hướng dẫn quốc gia về điều trị HIV/AIDS, phác đồ ARV chuẩn thường gồm 3 loại thuốc kết hợp, để tăng hiệu quả và ngăn virus kháng thuốc.

Phác đồ điều trị bậc 1 (phổ biến nhất):

• TDF + 3TC + DTG (Tenofovir + Lamivudine + Dolutegravir)
  → Đây là phác đồ ưu tiên hàng đầu, hiệu quả cao, ít tác dụng phụ.

Phác đồ thay thế:

• TDF + 3TC + EFV (Efavirenz thay Dolutegravir, nếu bệnh nhân không dung nạp DTG).

• AZT + 3TC + DTG (áp dụng khi chống chỉ định với TDF).

Phác đồ điều trị bậc 2 (khi virus kháng thuốc):

• AZT + 3TC + LPV/r hoặc TDF + 3TC + ATV/r.

Tại Phòng khám Galant, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ phù hợp dựa trên:

• Kết quả xét nghiệm tải lượng virus.

• Chức năng gan, thận.

• Tình trạng bệnh lý đi kèm.

• Mức độ tuân thủ thuốc và tương tác thuốc khác.

5. Lợi ích khi điều trị bằng thuốc ARV 

Người nhiễm HIV dùng ARV đúng cách sẽ nhận được nhiều lợi ích vượt trội:

1. Giảm tải lượng virus xuống mức không phát hiện được (U=U).

2. Phục hồi miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh cơ hội.

3. Sống khỏe mạnh và lâu dài như người bình thường.

4. Không lây HIV cho bạn tình qua đường tình dục.

5. Giảm nguy cơ lây truyền mẹ – con xuống dưới 2%.

6. Tác dụng phụ thường gặp khi dùng thuốc ARV 

Mặc dù ARV an toàn, một số người có thể gặp tác dụng phụ trong giai đoạn đầu điều trị.

Tác dụng phụ nhẹ (thường gặp trong 2–4 tuần đầu):

• Mệt mỏi, buồn nôn, đau đầu, rối loạn giấc ngủ.

• Chóng mặt, tiêu chảy nhẹ, chán ăn.

Tác dụng phụ ít gặp nhưng cần chú ý:

• Viêm gan, men gan tăng.

• Rối loạn mỡ máu hoặc loãng xương (do TDF).

• Phản ứng dị ứng nặng (hiếm gặp).

Bác sĩ Galant luôn theo dõi sát sao trong 3 tháng đầu điều trị, kịp thời thay đổi thuốc nếu có tác dụng phụ.

7. Lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc ARV 

1. Uống thuốc đúng giờ, đủ liều mỗi ngày.
   → Trễ giờ hơn 2 tiếng có thể làm giảm hiệu quả, tăng nguy cơ kháng thuốc.

2. Không tự ý ngừng thuốc.
   → Virus sẽ nhân lên mạnh trở lại, gây kháng thuốc vĩnh viễn.

3. Không dùng chung thuốc với người khác.

4. Không uống rượu, bia, ma túy, thuốc không kê đơn khi chưa hỏi bác sĩ.

5. Khám và xét nghiệm định kỳ để kiểm tra tải lượng virus và chức năng gan thận.

8. Thuốc ARV có miễn phí không? 

Tại Việt Nam, Bộ Y tế cung cấp miễn phí thuốc ARV cho người nhiễm HIV thuộc các chương trình điều trị quốc gia.
Ngoài ra, Phòng khám Galant cung cấp thuốc ARV có bảo hiểm và dịch vụ tự chi trả (cho khách hàng cần bảo mật hoặc linh hoạt hơn).

Các hình thức tại Galant:

• ARV miễn phí (theo chương trình quốc gia, có hồ sơ điều trị).

• ARV tự nguyện (có phí): dành cho khách hàng muốn điều trị bảo mật, không cần khai tên thật.

• ARV nhập khẩu (chất lượng cao): có lựa chọn thuốc ít tác dụng phụ, dạng viên đơn liều tiện lợi.

Galant cam kết hỗ trợ mọi trường hợp – từ bệnh nhân mới phát hiện đến người đang điều trị chuyển tuyến.

9. Điều trị HIV bằng thuốc ARV tại Phòng khám Galant 

Phòng khám Galant là đơn vị chuyên sâu trong điều trị HIV/AIDS tại TP.HCM, được Bộ Y tế cấp phép triển khai đầy đủ các phác đồ ARV, với hệ thống xét nghiệm, tư vấn và theo dõi chuyên nghiệp.

Quy trình điều trị tại Galant:

1.  Khám & xét nghiệm ban đầu: tải lượng virus, CD4, chức năng gan – thận.

2. Chọn phác đồ ARV phù hợp: bác sĩ điều chỉnh cá nhân hóa.

3. Bắt đầu điều trị & theo dõi: được hướng dẫn kỹ lưỡng cách dùng thuốc.

4. Tái khám định kỳ: 1–3 tháng/lần, kiểm tra tải lượng virus.

5. Đạt mục tiêu “U=U”: sống khỏe mạnh, không lây cho người khác.

Galant còn cung cấp:

• PrEP (phòng ngừa trước phơi nhiễm).

• PEP (dự phòng sau phơi nhiễm).

• Tư vấn tâm lý và hỗ trợ cộng đồng sống với HIV.

10. Kết luận – Thuốc ARV là nền tảng của điều trị HIV hiện đại

Thuốc ARV là “chìa khóa vàng” giúp người nhiễm HIV kiểm soát virus, sống khỏe mạnh và không còn là nguồn lây nhiễm.
Với phác đồ điều trị chuẩn, giám sát chặt chẽ và tư vấn tận tâm, Phòng khám Galant cam kết đồng hành cùng bạn trong suốt hành trình điều trị – bảo mật, nhân văn và hiệu quả.

Phòng khám GALANT – Chuyên HIV & Sức khỏe tình dục toàn diện