1. HIV giai đoạn cuối là gì?
HIV giai đoạn cuối là giai đoạn nặng nhất của bệnh HIV, còn được gọi là AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) – Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải.
Ở giai đoạn này, hệ miễn dịch của người bệnh bị phá hủy nghiêm trọng; cơ thể gần như mất khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài.
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người được chẩn đoán HIV giai đoạn cuối khi:
-
Số lượng tế bào miễn dịch CD4 giảm xuống dưới 200 tế bào/mm³ máu, hoặc
-
Xuất hiện một hay nhiều bệnh nhiễm trùng cơ hội đặc trưng (ví dụ: lao, viêm phổi, nấm miệng, zona, ung thư Kaposi…).
Nếu không điều trị, người bệnh có thể tử vong trong vòng 1–3 năm sau khi chuyển sang giai đoạn này. Tuy nhiên, nhờ thuốc kháng virus (ARV) và chăm sóc y tế toàn diện, người nhiễm HIV hoàn toàn có thể kéo dài tuổi thọ và sống khỏe mạnh.
2. Triệu chứng HIV giai đoạn cuối
Các triệu chứng HIV giai đoạn cuối rất rõ rệt, phản ánh sự suy kiệt toàn diện của hệ miễn dịch. Người bệnh thường gặp nhiều vấn đề sức khỏe đồng thời, bao gồm:
Sụt cân nhanh và nghiêm trọng
Người bệnh giảm cân trên 10% trọng lượng cơ thể trong thời gian ngắn, dù vẫn ăn uống bình thường. Đây là dấu hiệu điển hình của AIDS, còn được gọi là “hội chứng suy mòn”.
Sốt kéo dài và đổ mồ hôi đêm
Sốt nhẹ đến sốt cao liên tục trong nhiều tuần, đặc biệt là vào buổi tối, kèm theo đổ mồ hôi ướt đẫm áo. Nguyên nhân là do nhiễm trùng cơ hội hoặc phản ứng viêm mạn tính trong cơ thể.
Tiêu chảy kéo dài
Tiêu chảy mạn tính trên 1 tháng, không đáp ứng thuốc thông thường, gây mất nước và sụt cân nhanh. Đây là triệu chứng phổ biến của nhiễm trùng đường ruột do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng ở người HIV giai đoạn cuối.
Nhiễm trùng cơ hội tái phát
Người bệnh dễ bị mắc và tái phát các bệnh như:
-
Lao phổi hoặc lao ngoài phổi.
-
Viêm phổi do Pneumocystis jirovecii.
-
Nhiễm nấm Candida miệng, hầu họng, âm đạo.
-
Zona thần kinh hoặc viêm màng não do virus.
Tổn thương da và niêm mạc
Da khô, nhăn, dễ bầm tím; xuất hiện vết loét lâu lành, mụn nước, hoặc các mảng sẫm màu do ung thư Kaposi – một loại ung thư đặc trưng của HIV giai đoạn cuối.
Suy giảm trí nhớ, lú lẫn, trầm cảm
Virus HIV có thể tấn công hệ thần kinh trung ương, gây rối loạn nhận thức, mất tập trung, giảm trí nhớ, thậm chí thay đổi tính cách. Đây được gọi là Hội chứng sa sút trí tuệ do HIV.
Các bệnh ung thư liên quan đến AIDS
Ngoài Kaposi, người bệnh còn có thể mắc u lympho không Hodgkin, ung thư cổ tử cung (ở nữ), hoặc các loại ung thư hiếm gặp khác.
3. HIV giai đoạn cuối có chữa được không?
Hiện nay, y học chưa có thuốc tiêu diệt hoàn toàn virus HIV, nhưng việc điều trị ARV đúng phác đồ có thể:
-
Giảm tải lượng virus xuống mức không phát hiện được.
-
Phục hồi một phần hệ miễn dịch.
-
Ngăn ngừa nhiễm trùng cơ hội mới.
-
Giúp người bệnh kéo dài tuổi thọ hàng chục năm.
Nhiều bệnh nhân HIV giai đoạn cuối, sau khi được điều trị tích cực, đã hồi phục sức khỏe đáng kể, tái hòa nhập cuộc sống và lao động bình thường.
4. Phác đồ điều trị HIV giai đoạn cuối
Điều trị HIV giai đoạn cuối cần kết hợp toàn diện giữa thuốc kháng virus, điều trị nhiễm trùng cơ hội, và hỗ trợ dinh dưỡng – tâm lý.
1. Điều trị ARV (Antiretroviral Therapy)
-
Là nền tảng trong mọi giai đoạn HIV, đặc biệt quan trọng ở giai đoạn cuối.
-
Bệnh nhân phải tuân thủ tuyệt đối lịch uống thuốc hàng ngày.
-
Khi tải lượng virus giảm xuống mức “không phát hiện được”, nguy cơ lây truyền hầu như bằng 0 (U=U).
2. Điều trị nhiễm trùng cơ hội
-
Sử dụng kháng sinh, kháng nấm hoặc thuốc đặc hiệu tùy loại nhiễm trùng.
-
Tiêm phòng cúm, viêm gan B, phế cầu để giảm nguy cơ tái nhiễm.
-
Theo dõi sát các chỉ số huyết học và chức năng gan thận.
3. Hỗ trợ dinh dưỡng và tâm lý
-
Cung cấp chế độ ăn giàu năng lượng, protein, vitamin, khoáng chất.
-
Hướng dẫn vận động nhẹ, ngủ đủ giấc và tránh stress.
-
Tư vấn tâm lý giúp người bệnh duy trì tinh thần lạc quan và tuân thủ điều trị lâu dài
5. Tiên lượng sống ở HIV giai đoạn cuối
Trước đây, khi chưa có thuốc ARV, tuổi thọ trung bình của người HIV giai đoạn cuối chỉ khoảng 1–3 năm.
Ngày nay, nếu tuân thủ điều trị ARV sớm và đều đặn, người bệnh có thể:
-
Sống thêm 10–20 năm hoặc hơn.
-
Phục hồi hệ miễn dịch và tái hòa nhập xã hội.
-
Duy trì chất lượng cuộc sống ổn định, làm việc và sinh hoạt bình thường.
Yếu tố quyết định nhất chính là phát hiện sớm và điều trị liên tục dưới sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa HIV.
6. Chăm sóc người bệnh HIV giai đoạn cuối
Người bệnh cần được chăm sóc y tế thường xuyên và toàn diện:
-
Khám định kỳ 1–2 tháng/lần.
-
Xét nghiệm tải lượng virus và tế bào CD4 định kỳ.
-
Uống thuốc ARV đúng giờ mỗi ngày.
-
Bổ sung dinh dưỡng và phòng tránh lây nhiễm cho người thân.
-
Giữ tinh thần lạc quan, tham gia các nhóm hỗ trợ người sống với HIV.
Phòng khám Galant cung cấp chương trình điều trị, theo dõi và tư vấn HIV toàn diện, với:
-
Phác đồ ARV mới nhất được Bộ Y tế cập nhật.
-
Xét nghiệm chuyên sâu, bảo mật tuyệt đối.
-
Bác sĩ chuyên khoa HIV nhiều kinh nghiệm trong điều trị giai đoạn muộn.
7. Kết luận – Galant đồng hành cùng bạn trong mọi giai đoạn HIV
HIV giai đoạn cuối không đồng nghĩa với chấm dứt hy vọng. Với sự tiến bộ của y học hiện đại và thuốc ARV, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát tốt bệnh, kéo dài tuổi thọ và sống hạnh phúc.
Phòng khám Galant là địa chỉ đáng tin cậy trong chăm sóc, xét nghiệm và điều trị HIV tại Việt Nam.
Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành, chia sẻ và hỗ trợ người bệnh trong hành trình vượt qua HIV bằng sự tận tâm và chuyên môn cao. Phòng khám GALANT – Chuyên HIV & Sức khỏe tình dục toàn diện
