PEP cần được sử dụng trong vòng 72 giờ sau khi phơi nhiễm và duy trì đủ 28 ngày liên tục để đạt hiệu quả tối đa. Tuy nhiên, cũng như nhiều loại thuốc khác, có thể gây ra một số tác dụng phụ của PEP. Hiểu rõ và biết cách theo dõi sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong quá trình điều trị.
1. PEP gồm những loại thuốc nào?
Phác đồ PEP hiện nay thường kết hợp 3 loại thuốc kháng HIV (ARV), phổ biến nhất là:
-
Tenofovir disoproxil fumarate (TDF)
-
Emtricitabine (FTC)
-
Dolutegravir (DTG) hoặc Raltegravir (RAL)
Các thuốc này có tác dụng ngăn virus HIV nhân lên và xâm nhập vào tế bào miễn dịch. Dù an toàn và hiệu quả cao, nhưng khi mới dùng, một số người có thể gặp phản ứng nhẹ do cơ thể đang thích nghi với thuốc.
2. Tác dụng phụ thường gặp khi dùng PEP
Hầu hết các tác dụng phụ của PEP là nhẹ, thoáng qua, và không nguy hiểm, bao gồm:
🔹 Triệu chứng về tiêu hóa
-
Buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy nhẹ.
-
Thường xuất hiện trong vài ngày đầu, sau đó giảm dần.
→ Mẹo: Uống thuốc sau bữa ăn no để hạn chế kích ứng dạ dày.
🔹 Triệu chứng về thần kinh – giấc ngủ
-
Mệt mỏi, mất ngủ, chóng mặt, nhức đầu.
→ Mẹo: Uống thuốc vào buổi sáng, tránh dùng sát giờ ngủ. Nếu triệu chứng kéo dài, nên trao đổi với bác sĩ để điều chỉnh thuốc.
🔹 Rối loạn nhẹ về gan hoặc thận
-
Một số trường hợp có thể tăng men gan hoặc ảnh hưởng đến chức năng thận, đặc biệt nếu người dùng có bệnh nền.
→ Mẹo: Nên xét nghiệm máu, nước tiểu trước và sau khi kết thúc PEP để theo dõi chức năng gan thận.
🔹 Thay đổi cảm xúc nhẹ
-
Một số người có thể thấy lo âu, bồn chồn hoặc thay đổi tâm trạng do stress sau khi phơi nhiễm kết hợp tác dụng phụ của thuốc.
→ Mẹo: Giữ tinh thần ổn định, chia sẻ với bác sĩ hoặc chuyên viên tư vấn HIV để được hỗ trợ tâm lý.
3. Dấu hiệu cần báo ngay cho bác sĩ
Mặc dù hiếm gặp, nhưng nếu bạn có các biểu hiện sau, hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế:
-
Phát ban toàn thân, khó thở, sưng môi, mặt (dấu hiệu dị ứng thuốc).
-
Vàng da, nước tiểu sẫm màu, buồn nôn kéo dài (nghi ngờ tổn thương gan).
-
Mệt mỏi quá mức, tiểu ít (có thể liên quan thận).
4. Cách theo dõi trong quá trình dùng PEP
Việc theo dõi giúp đảm bảo thuốc phát huy hiệu quả tối đa và kịp thời phát hiện tác dụng phụ nghiêm trọng.
Trước khi bắt đầu PEP:
-
Xét nghiệm HIV để xác nhận âm tính ban đầu.
-
Kiểm tra chức năng gan, thận và bệnh lây qua đường tình dục (STDs).
Trong quá trình dùng (28 ngày):
-
Uống thuốc đúng giờ, đúng liều, không bỏ liều.
-
Báo ngay với bác sĩ nếu có triệu chứng bất thường.
-
Duy trì chế độ ăn uống đầy đủ, tránh rượu bia để giảm gánh nặng cho gan.
Sau khi kết thúc PEP:
-
Xét nghiệm HIV lại sau:
-
4–6 tuần
-
3 tháng
-
6 tháng (tùy hướng dẫn bác sĩ)
→ Điều này giúp xác nhận rằng thuốc đã ngăn ngừa lây nhiễm thành công.
-
5. PEP có an toàn không?
Câu trả lời là CÓ. Hầu hết người dùng PEP đều không gặp tác dụng phụ nghiêm trọng và hoàn toàn khỏe mạnh sau khi kết thúc liệu trình.
Quan trọng nhất là uống thuốc đủ 28 ngày, đúng giờ, vì bỏ giữa chừng có thể khiến thuốc mất tác dụng bảo vệ.
6. Dịch vụ PEP tại Phòng khám Galant
Tại Phòng khám Galant, khách hàng được:
-
Cấp thuốc PEP khẩn cấp 24/7 sau khi có phơi nhiễm nguy cơ.
-
Tư vấn chi tiết về cách dùng thuốc và quản lý tác dụng phụ.
-
Xét nghiệm định kỳ để theo dõi sức khỏe gan, thận, HIV.
-
Hỗ trợ tâm lý và tư vấn an toàn tình dục trong suốt quá trình điều trị.
Kết luận
PEP là “phao cứu sinh” hiệu quả sau khi có nguy cơ phơi nhiễm HIV, với hiệu quả bảo vệ lên tới 80–90% nếu được dùng đúng thời gian và đủ liều.
Dù có thể gây ra một vài tác dụng phụ nhẹ, hầu hết đều có thể kiểm soát dễ dàng và không ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
Nếu bạn vừa có hành vi nguy cơ, hãy đến Phòng khám Galant trong vòng 72 giờ để được tư vấn, cấp thuốc PEP và theo dõi an toàn.
