Những sai lầm thường gặp khi phòng ngừa HIV – Bạn có đang hiểu sai?

1. Giới thiệu: Vì sao vẫn có người nhiễm HIV dù đã “phòng ngừa”?

HIV không còn là bản án tử, nhưng vẫn là bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng nếu không được phòng tránh đúng cách.
Điều đáng tiếc là rất nhiều người tin rằng mình “đã phòng ngừa rồi”, nhưng thực tế vẫn nhiễm HIV chỉ vì hiểu sai kiến thức.

Phòng khám Galant ghi nhận, phần lớn các ca nhiễm mới đến khám đều có chung một điểm: họ tự tin rằng mình không thể nhiễm HIV, nhưng lại vô tình mắc phải một trong những sai lầm phổ biến dưới đây.

2. Sai lầm 1: “Chỉ người nghiện ma túy hoặc gái mại dâm mới nhiễm HIV” 

Đây là hiểu lầm nguy hiểm nhất.
Thực tế, HIV có thể lây qua bất kỳ ai có quan hệ tình dục không an toàn, dù là nam hay nữ, trẻ hay già, độc thân hay đã kết hôn.

Theo thống kê Bộ Y tế, hiện nay tại Việt Nam:

• Hơn 70% ca nhiễm HIV mới đến từ quan hệ tình dục không an toàn,

• Và đa số người nhiễm là người không hề sử dụng ma túy.

HIV không phân biệt ai – chỉ cần có hành vi nguy cơ, đều có thể nhiễm.

3. Sai lầm 2: “Quan hệ bằng miệng thì không lây HIV” 

Quan hệ bằng miệng (oral sex) vẫn có nguy cơ lây HIV, dù thấp hơn so với quan hệ âm đạo hay hậu môn.

Nguy cơ tăng cao khi:

• Có vết loét, viêm nướu, chảy máu chân răng, nhiệt miệng trong miệng,

• Quan hệ thô bạo hoặc kéo dài,

• Có xuất tinh trong miệng.

Ngoài HIV, quan hệ bằng miệng còn có thể lây các bệnh STDs khác như giang mai, lậu, sùi mào gà, herpes.

👉 Vì vậy, hãy dùng bao cao su hoặc màng chắn miệng (dental dam) khi quan hệ bằng miệng để bảo vệ cả hai.

4. Sai lầm 3: “Nhìn bạn tình khỏe mạnh là biết họ không nhiễm HIV” 

Đây là cái bẫy tâm lý phổ biến khiến nhiều người nhiễm HIV mà không ngờ.

Người mới nhiễm HIV có thể hoàn toàn khỏe mạnh, không biểu hiện gì trong nhiều năm.
Giai đoạn này gọi là “giai đoạn nhiễm tiềm ẩn”, nhưng virus vẫn tồn tại và có thể lây sang người khác.

👉 Không thể “nhìn mặt mà biết có HIV hay không”.
Cách duy nhất để chắc chắn là xét nghiệm HIV định kỳ.

5. Sai lầm 4: “Rửa sạch sau khi quan hệ sẽ tránh được HIV” 

Nhiều người tin rằng rửa ngay sau khi quan hệ bằng nước, xà phòng hay dung dịch sát khuẩn có thể “rửa trôi” virus.
Điều này hoàn toàn sai lầm.

HIV xâm nhập rất nhanh qua niêm mạc hoặc vết trầy xước siêu nhỏ trong quá trình quan hệ.
Khi bạn rửa, virus đã kịp đi vào máu, nên không còn tác dụng phòng ngừa.

👉 Biện pháp đúng: luôn sử dụng bao cao su, hoặc dùng thuốc dự phòng HIV (PrEP) nếu bạn có nguy cơ cao.

6. Sai lầm 5: “Dùng hai bao cao su sẽ an toàn hơn một cái” 

Nhiều người tưởng rằng “càng nhiều lớp càng an toàn” –

nhưng thực tế ngược lại.

Khi dùng hai bao cao su cùng lúc, ma sát giữa hai lớp cao su có thể làm rách cả hai bao, khiến nguy cơ lây nhiễm tăng lên.

👉 Cách đúng: chỉ dùng một bao cao su chất lượng, mang đúng cách và thay mới cho mỗi lần quan hệ.

7. Sai lầm 6: “Chỉ cần dùng thuốc sau phơi nhiễm (PEP) là an toàn” 

Thuốc PEP (Post-Exposure Prophylaxis) có thể giảm nguy cơ nhiễm HIV nếu dùng trong vòng 72 giờ sau khi có nguy cơ.

Tuy nhiên:

• PEP không thay thế cho bao cao su hoặc PrEP.

• Nếu dùng muộn hơn 72 giờ, hiệu quả gần như không còn.

• Thuốc cần theo chỉ định bác sĩ chuyên khoa và uống liên tục 28 ngày.

Phòng ngừa chủ động bằng PrEP (thuốc dự phòng trước phơi nhiễm) hiệu quả hơn PEP rất nhiều nếu bạn có hành vi nguy cơ thường xuyên.

8. Sai lầm 7 “Muỗi đốt, ăn chung, ôm hôn sẽ bị lây HIV” 

Đây là hiểu lầm cũ nhưng vẫn còn tồn tại.
HIV không lây qua muỗi đốt, ăn uống chung, hôn, bắt tay, dùng chung đồ cá nhân.

Virus chỉ lây qua 3 con đường chính:

1. Tình dục không an toàn

2. Máu (dùng chung kim tiêm, truyền máu nhiễm virus)

3. Từ mẹ sang con

Hiểu đúng về đường lây giúp bạn phòng bệnh hiệu quả mà không kỳ thị người sống chung với HIV.

9. Phòng ngừa HIV đúng cách – 3 nguyên tắc vàng 

1. Luôn dùng bao cao su khi quan hệ tình dục.

2. Sử dụng thuốc PrEP nếu bạn có hành vi nguy cơ cao (quan hệ đồng giới nam, nhiều bạn tình, v.v.).

3. Xét nghiệm HIV định kỳ 3–6 tháng/lần để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

10. Khi nào nên đến Phòng khám Galant? 

Nếu bạn:

• Vừa có hành vi nguy cơ (quan hệ không bảo vệ, rách bao, phơi nhiễm nghề nghiệp…)

• Hoặc muốn bắt đầu dùng thuốc PrEP dự phòng HIV,

Hãy đến Phòng khám Galant để được:

• Tư vấn miễn phí về phòng ngừa HIV.

• Xét nghiệm nhanh, bảo mật tuyệt đối.

• Kê đơn và theo dõi điều trị PrEP/PEP an toàn.

Kết luận

Phòng ngừa HIV không khó, nhưng chỉ hiệu quả khi bạn hiểu đúng và làm đúng.
Đừng để những quan niệm sai lầm khiến bạn hoặc người thân rơi vào nguy cơ đáng tiếc.

HIV không lây qua tiếp xúc thông thường, nhưng lây qua sự chủ quan.

Hãy phòng ngừa thông minh, không kỳ thị, không sợ hãi.