Giai đoạn cấp tính của HIV: Dấu hiệu và cách nhận biết sớm nhất

1. Giai đoạn cấp tính của HIV là gì?

Giai đoạn cấp tính (hay giai đoạn đầu) của HIV là thời kỳ đầu tiên sau khi virus xâm nhập vào cơ thể, thường xảy ra trong 2–6 tuần sau khi có hành vi nguy cơ lây nhiễm (như quan hệ tình dục không an toàn, dùng chung kim tiêm, v.v).

Ở giai đoạn này, HIV nhân lên rất nhanh, lan ra khắp cơ thể và tấn công tế bào miễn dịch (CD4). Đây là thời điểm virus có tải lượng rất cao, khiến nguy cơ lây truyền cho người khác mạnh nhất – ngay cả khi người nhiễm chưa có triệu chứng rõ ràng.

2. Vì sao giai đoạn cấp tính rất quan trọng? 

Việc phát hiện HIV ở giai đoạn cấp tính giúp:

• Bắt đầu điều trị sớm bằng thuốc ARV, giúp ức chế virus nhanh chóng.

• Giảm nguy cơ lây truyền cho người khác gần như về 0.

• Bảo vệ hệ miễn dịch, giúp cơ thể duy trì sức khỏe lâu dài.

Ngược lại, nếu bỏ qua giai đoạn này, HIV sẽ âm thầm phát triển và chuyển sang giai đoạn mãn tính, gây tổn thương nặng cho hệ miễn dịch.

3. Dấu hiệu nhận biết HIV giai đoạn cấp tính 

Không phải ai cũng có triệu chứng, nhưng khoảng 60–80% người nhiễm HIV sẽ có các biểu hiện giống bệnh cúm hoặc sốt siêu vi. Các triệu chứng này thường xuất hiện từ 2–4 tuần sau phơi nhiễm và kéo dài 1–2 tuần.

3.1. Sốt nhẹ đến cao

Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Cơ thể phản ứng với sự xâm nhập của virus bằng cách tăng nhiệt độ (thường 38–39°C).

3.2. Mệt mỏi, đau nhức cơ thể

Nhiều người cảm thấy mệt lả, đau khớp, ê ẩm toàn thân — tương tự như cảm cúm kéo dài.

3.3. Phát ban da

Các mảng đỏ hồng hoặc đốm nhỏ trên ngực, cánh tay, bụng hoặc mặt. Phát ban thường không ngứa và kéo dài 5–7 ngày.

3.4. Nổi hạch bạch huyết 

Hạch ở cổ, nách, bẹn có thể sưng nhẹ hoặc đau. Đây là dấu hiệu cơ thể đang phản ứng miễn dịch với HIV.

3.5. Đau họng hoặc viêm họng

Một số người bị đau họng, viêm amidan, loét miệng — dễ nhầm với cảm lạnh.

3.6. Các triệu chứng khác có thể gặp: 

• Đổ mồ hôi đêm

• Tiêu chảy nhẹ

• Buồn nôn, chán ăn

• Sụt cân không rõ nguyên nhân

Lưu ý: Những triệu chứng trên rất dễ nhầm với bệnh cảm, cúm, hoặc sốt siêu vi. Vì vậy, nếu bạn từng có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV, cần xét nghiệm càng sớm càng tốt.

4. Khi nào nên đi xét nghiệm HIV sau khi nghi ngờ phơi nhiễm?

Tùy vào thời gian và loại xét nghiệm, độ chính xác sẽ khác nhau:

Nếu bạn nghi ngờ phơi nhiễm dưới 1 tháng, xét nghiệm PCR hoặc Combo là lựa chọn tốt nhất.

5. Làm gì nếu bạn nghi ngờ đang ở giai đoạn cấp tính HIV? 

Nếu có triệu chứng nghi ngờ và từng có hành vi nguy cơ, bạn nên:

1. Đến cơ sở y tế uy tín như Phòng khám Galant để được:

   • Khám và đánh giá nguy cơ.

   • Làm xét nghiệm HIV phù hợp.

   • Nhận tư vấn về PEP hoặc PrEP (thuốc dự phòng).

2. Không tự ý dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc nam, vì không có tác dụng với HIV.

3. Hạn chế quan hệ tình dục cho đến khi có kết quả xét nghiệm xác nhận.

4. Giữ bình tĩnh – vì nếu phát hiện sớm, HIV hoàn toàn có thể kiểm soát được nhờ thuốc ARV.

6. Điều trị giai đoạn cấp tính HIV 

6.1. Thuốc ARV – nền tảng điều trị HIV

Ngay khi được chẩn đoán, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng virus ARV. Thuốc giúp:

• Giảm nhanh lượng virus trong máu.

• Ngăn ngừa virus tấn công tế bào CD4.

• Giảm khả năng lây nhiễm cho người khác.

Sau 3–6 tháng điều trị liên tục, đa số người bệnh sẽ đạt trạng thái “Tải lượng virus không phát hiện được (U=U)”, tức là không lây qua đường tình dục.

6.2. Theo dõi định kỳ

• Xét nghiệm tải lượng virus (HIV RNA).

• Kiểm tra số lượng tế bào CD4.

• Theo dõi tác dụng phụ của thuốc.

6.3. Chế độ sinh hoạt

• Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc.

• Tránh rượu, bia, thuốc lá.

• Tập thể dục nhẹ giúp tăng miễn dịch.

7. Kết luận 

Giai đoạn cấp tính của HIV là thời điểm vàng để phát hiện và điều trị sớm. Dù các triệu chứng dễ nhầm với cảm cúm, nhưng nếu bạn từng có hành vi nguy cơ lây nhiễm, đừng chủ quan. Hãy đi xét nghiệm HIV tại cơ sở y tế uy tín để bảo vệ chính mình và người thân.

Phòng khám Galant – Điểm xét nghiệm và điều trị HIV uy tín tại Hà Nội