Xét nghiệm NAAT lậu hiện được xem là tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán bệnh lậu nhờ độ chính xác cao và khả năng phát hiện sớm. Đây là phương pháp được CDC (Hoa Kỳ), WHO và Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo sử dụng trong tầm soát và chẩn đoán bệnh lậu ở cả người có và không có triệu chứng.
Vậy xét nghiệm NAAT lậu là gì, bao lâu thì cho kết quả chính xác, khác gì so với các phương pháp khác? Bài viết dưới đây sẽ giải thích chi tiết theo chuẩn y khoa.
1. Xét nghiệm NAAT lậu là gì?
NAAT (Nucleic Acid Amplification Test) là xét nghiệm khuếch đại acid nucleic, dùng để phát hiện DNA của vi khuẩn lậu (Neisseria gonorrhoeae) trong mẫu bệnh phẩm.
Khác với các phương pháp cũ chỉ quan sát vi khuẩn, NAAT có khả năng:
- Phát hiện lượng vi khuẩn rất nhỏ
- Phát hiện sớm ngay cả khi chưa có triệu chứng
- Áp dụng cho nhiều vị trí nhiễm bệnh khác nhau
Vì vậy, NAAT hiện là phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán bệnh lậu.
2. Xét nghiệm NAAT lậu phát hiện bệnh ở đâu?
Xét nghiệm NAAT không làm trên máu mà lấy mẫu tại vị trí nghi ngờ nhiễm lậu, bao gồm:
- Niệu đạo (nam giới)
- Cổ tử cung hoặc âm đạo (nữ giới)
- Họng (khi có quan hệ bằng miệng)
- Trực tràng (khi quan hệ hậu môn)
Việc lấy mẫu đúng vị trí giúp tăng độ chính xác và tránh bỏ sót lậu ở họng hoặc hậu môn – những vị trí thường không có triệu chứng rõ ràng.
3. Xét nghiệm NAAT lậu bao lâu thì chính xác?
NAAT có thể phát hiện vi khuẩn lậu rất sớm.
- Có thể phát hiện từ 3–5 ngày sau quan hệ nguy cơ
- Thời điểm cho kết quả chắc chắn nhất: sau 5–7 ngày
- Nếu đã có triệu chứng: xét nghiệm ngay, không cần chờ đủ ngày
Trong trường hợp phơi nhiễm nguy cơ rất cao, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm lại sau 1–2 tuần để khẳng định kết quả.
4. Độ chính xác của xét nghiệm NAAT lậu
Xét nghiệm NAAT có:
- Độ nhạy >99%
- Độ đặc hiệu >99%
- Ít âm tính giả hơn nhiều so với soi nhuộm
- Ít phụ thuộc vào triệu chứng lâm sàng
Do đó, NAAT phù hợp cho cả:
- Người có triệu chứng
- Người không có triệu chứng
- Người xét nghiệm định kỳ
- Người thuộc nhóm nguy cơ cao (MSM, nhiều bạn tình)
5. So sánh xét nghiệm NAAT lậu với các phương pháp khác
| Phương pháp | Độ chính xác | Phát hiện sớm | Phát hiện lậu họng/hậu môn |
|---|---|---|---|
| NAAT | Rất cao | Có | Có |
| Soi nhuộm | Trung bình | Không | Hạn chế |
| Nuôi cấy | Cao | Chậm | Có |
| Xét nghiệm máu | Không dùng | Không | Không |
Kết luận: NAAT là phương pháp được ưu tiên hàng đầu trong chẩn đoán lậu.
6. Khi nào nên làm xét nghiệm NAAT lậu?
Bạn nên làm xét nghiệm NAAT nếu:
- Có quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su
- Quan hệ bằng miệng hoặc hậu môn
- Có triệu chứng như tiểu buốt, tiểu mủ, chảy dịch sinh dục
- Đau họng kéo dài sau quan hệ miệng
- Đau hoặc chảy dịch hậu môn
- Bạn tình thông báo mắc lậu
- Muốn tầm soát STD định kỳ (3–6 tháng/lần)
7. Xét nghiệm NAAT lậu tại Phòng khám Galant Hà Nội
Tại Phòng khám Galant Hà Nội, xét nghiệm NAAT lậu được thực hiện theo quy trình chuẩn:
- Lấy mẫu nhẹ nhàng, đúng vị trí nghi ngờ
- Phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn
- Trả kết quả nhanh
- Tư vấn kết quả trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa STD
- Bảo mật thông tin tuyệt đối
Galant đặc biệt chú trọng tầm soát lậu họng và lậu hậu môn, những dạng lậu dễ bị bỏ sót nhưng có khả năng lây lan cao trong cộng đồng.
8. Lưu ý trước khi xét nghiệm NAAT lậu
Để kết quả chính xác, bạn nên:
- Không đi tiểu ít nhất 1–2 giờ trước khi lấy mẫu niệu đạo
- Không tự ý dùng kháng sinh trước khi xét nghiệm
- Thông báo đầy đủ hình thức quan hệ cho bác sĩ
- Không quan hệ tình dục trong 24 giờ trước xét nghiệm (nếu có thể)
9. Kết luận
Xét nghiệm NAAT lậu là phương pháp chẩn đoán lậu chính xác nhất hiện nay, giúp phát hiện sớm, kể cả khi chưa có triệu chứng. Nếu bạn có tiếp xúc nguy cơ hoặc muốn kiểm tra sức khỏe tình dục định kỳ, NAAT là lựa chọn tối ưu.
