Giang mai bạch chủ yếu qua quan hệ tình dục không an toàn, tiếp xúc trực tiếp với vết mụn giang mai (chancre) hoặc từ mẹ sang con. Đây là bệnh xã hội nguy hiểm do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây ra, có khả năng lan truyền nhanh và âm thầm tiến triển dù chưa được phát hiện sớm.
Bài viết sau của Phòng khám Galant sẽ giúp bạn hiểu được giang mai lây ra sao, truyền vào thời điểm nào, ai dễ lây lan và cách thức hiệu quả.
1. Giang mai lây truyền qua đường nào?
Có 4 đường truyền chính:
1.1. Quan hệ tình dục không an toàn – đường truyền phổ biến nhất
Giang mai lây truyền khi có tiếp xúc trực tiếp với mụn nhọt dù rất nhỏ và không đau.
Các dạng thức quan hệ có nguy cơ lây lan:
- Quan hệ âm đạo
- Quan hệ bằng miệng (oral sex)
- Quan hệ hậu môn (anal sex)
Lưu ý: Bao cao su chỉ bảo vệ phần được che , nếu vết mụn cóc nằm ngoài vùng bao → vẫn có thể lây lan.
1.2. Giang Mai Lây từ mẹ sang con (giang mai bẩm sinh)
Giang mai lây:
- Trong thai kỳ (qua nhau thai)
- Khi sinh thường
- Có thể gây dị tật, chết lưu hoặc tử vong sơ sinh
Đây là một trong những hình thức lây lan nguy hiểm nhất dù không ở tầm kiểm soát sớm.
1.3. Lây qua máu
Giang mai có thể lây khi:
- Truyền máu không được sàng lọc
- Chia sẻ kim tiêm (tiêm hình, không bảo đảm vô trùng)
Hiện nay nguy cơ qua truyền máu nhờ vào quá trình lọc sẵn sàng.
1.4. Tiếp xúc trực tiếp với dịch chứa xoắn khuẩn giang mai
Vi khuẩn Treponema tồn tại trong:
- Vết bẩn giang mai
- Tổ thương niêm mạc
- Dịch tiết học sinh học ở giai đoạn 1 và 2
Chỉ cần da hoặc niêm mạc có vết xước nhỏ → vi khuẩn có thể xâm nhập.
2. Giang mai có lan tỏa tiếp xúc thông thường không?
Không.
Giang mai không lan truyền:
- Ôm
- Bắt tay
- Dùng chung chén, đũa, ly
- Ghế chung
- Bơi chung hồ
- Hắt hơi, ho
Vì xoắn khuẩn chết rất nhanh ngoài cơ thể người.
3. Giang mai lan truyền mạnh nhất ở giai đoạn nào?
| Giai đoạn | Khả năng lây |
|---|---|
| Giai đoạn 1 – Loét chancre | Rất cao |
| Giai đoạn 2 – Phát ban | Cao |
| Giai đoạn tiềm ẩn | Giảm nhưng vẫn có cơ sở nguy hiểm |
| Giai đoạn 3 (muộn) | Hiếm khi lây |
→ Giai đoạn 1 và 2 là thời điểm lan tỏa mạnh nhất vì lượng vi khuẩn trong tổn thương rất cao.
4. Ai có nguy cơ cao mắc bệnh Giang Mai?
- Quan hệ với nhiều bạn tình huống
- Quan hệ không dùng bao cao su
- Quan hệ với người nhiễm giang mai nhưng không biết
- Quan hệ đồng giới nam (MSM)
- Người nhiễm HIV
- Phụ nữ mang thai chưa tầm khống chế
- Người không xác định STDs thử nghiệm
5. Làm sao để biết mình đã bị lây lan hay chưa?
Các dấu hiệu đáng chú ý:
- Vết tròn không đau ở vùng kín/miệng/hậu môn
- Phát ban ở lòng bàn tay – chân
- Quảng cáo tóc từng mảng
- Miếng trắng niêm mạc
- Hạch đến
- Triệu chứng tương tự cảm giác nhẹ nhõm
Lưu ý: Có người hoàn toàn không có triệu chứng nhưng vẫn lây bệnh.
6. Trải nghiệm phát hiện chính xác giang mai
Tại Phòng khám Galant, bạn có thể kiểm tra:
6.1. Tầm kinh nghiệm tầm soát (RPR/VDRL)
Đánh giá mức độ hoạt động của khu dân cư.
6.2. Thí nghiệm khẳng định (TPHA/FTA-ABS)
Đánh dấu nhiễm khuẩn.
6.3. PCR Treponema
Độ chính xác cao, được phát hiện sớm.
7. Giang mai có thể điều trị được?
Có.
Điều trị càng sớm càng tốt bằng Penicillin G benzathine theo phác đồ của WHO/CDC.
Tùy chỉnh giai đoạn, bác sĩ sẽ chỉ định:
- 1 đầu duy nhất
- Hoặc điều trị kéo dài 3 tuần
- Trường hợp giang mai thần kinh → phác đồ truyền chuyên đặc biệt
Điều trị cho cả tình huống của bạn để tránh lây lan.
8. Phòng bệnh giang mai lây truyền hiệu quả
- Quan hệ tình dục an toàn
- Sử dụng bảo vệ cao su đúng cách
- Các STD trải nghiệm định kỳ 3–6 tháng
- Không dùng chung kim tiêm
- Khám ngay khi có dấu hiệu không xác định
- Điều trị đồng thời cho tình huống của bạn
9. Khám và điều trị giang mai tại Phòng khám Galant
Galant là phòng khám chuyên sâu về HIV, Giang Mai – STDs với:
- Bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm
- xét nghiệm nhanh – chính xác – bảo mật
- Phác đồ điều trị chuẩn quốc tế
- Hỗ trợ theo dõi thử nghiệm sau điều trị
- Tư vấn 1:1
