Điều gì xảy ra nếu ngưng uống thuốc ARV? 5 điều cần biết

1. Giới thiệu về thuốc ARV và tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị

Thuốc ARV (Antiretroviral) là phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho người nhiễm HIV, giúp ức chế sự nhân lên của virus, duy trì tải lượng virus ở mức không phát hiện được và bảo vệ hệ miễn dịch. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả này, người bệnh cần uống thuốc ARV đúng giờ, đủ liều, đều đặn suốt đời.

Việc ngưng uống thuốc ARV dù chỉ trong thời gian ngắn có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh và khả năng kiểm soát HIV.

2. Hậu quả khi ngưng uống thuốc ARV

Ngưng thuốc ARV có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực:

2.1. Tải lượng virus tăng trở lại

• Khi ngừng uống thuốc, virus HIV sẽ nhanh chóng tái nhân lên và tăng số lượng trong máu.

• Tải lượng virus cao sẽ làm hệ miễn dịch suy yếu nhanh chóng, tạo điều kiện cho các bệnh nhiễm trùng cơ hội phát triển.

2.2. Nguy cơ kháng thuốc

• Ngưng thuốc hoặc uống không đúng liều làm HIV có cơ hội biến đổi và kháng thuốc.

• Khi kháng thuốc xảy ra, các phác đồ điều trị hiện tại có thể mất tác dụng, buộc phải đổi sang phác đồ mới đắt tiền và có nhiều tác dụng phụ hơn.

2.3. Suy giảm miễn dịch

• 

  Việc bỏ thuốc khiến số lượng tế bào CD4 giảm nhanh, làm người bệnh dễ mắc các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi, lao, nhiễm nấm…

• Suy giảm miễn dịch lâu dài có thể dẫn tới AIDS.

2.4. Tăng nguy cơ lây truyền HIV cho người khác

 

• Khi tải lượng virus tăng, nguy cơ lây HIV qua quan hệ tình dục hoặc tiếp xúc máu cao hơn.

• Ngược lại, nếu duy trì tải lượng virus không phát hiện được (U=U), nguy cơ lây truyền gần như bằng 0.

3. Nguyên nhân khiến người bệnh bỏ thuốc ARV

Một số lý do thường gặp:

• Tác dụng phụ của thuốc như buồn nôn, mệt mỏi, phát ban.

• Tâm lý chán nản, sợ bị kỳ thị, che giấu bệnh.

• Điều kiện kinh tế khó khăn, không có khả năng mua thuốc hoặc đi tái khám.

• Thiếu kiến thức về tầm quan trọng của tuân thủ điều trị.

4. Làm gì khi lỡ quên hoặc ngừng thuốc?

• Nếu quên uống trong dưới 6 giờ, uống ngay khi nhớ ra.

• Nếu quên lâu hơn, bỏ qua liều đó và tiếp tục uống liều kế tiếp đúng giờ.

• Không tự ý dừng thuốc mà cần trao đổi với bác sĩ để được tư vấn.

• Nếu gặp tác dụng phụ, bác sĩ có thể đổi sang loại thuốc ARV khác phù hợp hơn.

5. Kết luận – Tuân thủ ARV là chìa khóa sống khỏe với HIV

Điều trị HIV không chỉ là uống thuốc, mà còn là cam kết lâu dài để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng. Ngưng thuốc ARV dù chỉ một thời gian ngắn có thể phá hủy mọi nỗ lực trước đó.

Tại Việt Nam, theo Cục Phòng chống HIV/AIDS, hiện có hơn 170.000 người đang điều trị ARV, nhưng vẫn còn nhiều trường hợp bỏ thuốc giữa chừng, làm gia tăng nguy cơ kháng thuốc và lây lan HIV. Vì vậy, việc tư vấn, hỗ trợ tâm lý và đảm bảo nguồn thuốc ổn định là vô cùng quan trọng.