Giang mai truyền từ mẹ sang con là gì?
Giang mai truyền từ mẹ sang con (giang mai bẩm sinh) xảy ra khi phụ nữ mang thai nhiễm Treponema pallidum và vi khuẩn xâm nhập vào thai nhi qua nhau thai.
Đây là một trong những bệnh lây truyền từ mẹ sang con nguy hiểm nhất, có thể gây:
- Sảy thai
- Thai lưu
- Sinh non
- Tử vong sơ sinh
- Dị tật nặng suốt đời
Điều đáng nói là: giang mai có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm, nhưng nếu không tầm soát thai kỳ, bệnh có thể âm thầm gây hại cho bé.
Giang mai mẹ truyền sang con bằng cách nào?
1. Qua nhau thai
Xảy ra ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ, đặc biệt từ tuần thứ 16 trở đi khi nhau thai phát triển mạnh.
2. Khi sinh thường
Thai nhi tiếp xúc với tổn thương giang mai ở đường sinh dục.
3. Trong thời gian mang thai nếu mẹ nhiễm mới
Nguy cơ truyền sang con cực cao, vì thời kỳ giang mai sớm có tải lượng vi khuẩn rất lớn.
Giang mai có thể lây sang thai nhi ở tháng thứ mấy?
- Có thể lây ngay từ tam cá nguyệt đầu tiên.
- Giai đoạn giang mai sớm (giai đoạn 1–2) → nguy cơ lây lên đến 70–100%.
- Giang mai tiềm ẩn muộn → nguy cơ thấp hơn, nhưng vẫn có thể gây dị tật và thai lưu.
Dấu hiệu nhận biết giang mai truyền từ mẹ sang con
1. Ở phụ nữ mang thai
Thường không có triệu chứng, hoặc chỉ có:
- Vết loét nhỏ, không đau (săng giang mai)
- Phát ban ở lòng bàn tay – bàn chân
- Sốt, mệt
- Sưng hạch
- Chảy dịch âm đạo bất thường
Rất dễ bị bỏ qua → cần xét nghiệm bắt buộc trong thai kỳ.
2. Ở trẻ sơ sinh (giang mai bẩm sinh sớm – trong 2 năm đầu đời)
Biểu hiện thường gặp:
- Phát ban, mụn nước, bọng nước
- Mũi chảy dịch mủ máu (“mũi chảy máu” đặc trưng)
- Vàng da
- Gan, lách to
- Xương dài viêm đau
- Sốt, thiếu máu
- Phổi viêm
- Suy dinh dưỡng
- Tổn thương mắt, thính giác
3. Ở trẻ lớn (giang mai bẩm sinh muộn)
Xuất hiện khi trẻ > 2 tuổi:
- Biến dạng xương chày
- Răng Hutchinson
- Điếc
- Mù lòa
- Chậm phát triển trí tuệ
- Tổn thương thần kinh
Giang mai bẩm sinh có nguy hiểm không?
Rất nguy hiểm.
Nếu không điều trị kịp thời, có thể gây:
- Tử vong sơ sinh
- Khiếm thính, khiếm thị vĩnh viễn
- Dị tật xương
- Tổn thương thần kinh
- Suy đa cơ quan
Giang mai bẩm sinh là bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu mẹ được xét nghiệm và điều trị đúng lúc.
Xét nghiệm giang mai cho mẹ bầu gồm những gì?
Tại Phòng khám Galant, mẹ bầu sẽ được làm:
1. Xét nghiệm sàng lọc giang mai (RPR hoặc VDRL)
Kiểm tra vi khuẩn đang hoạt động.
2. Xét nghiệm đặc hiệu (TPHA hoặc FTA-ABS)
Xác định mẹ có nhiễm giang mai hay không.
3. Định lượng RPR
Đánh giá mức độ bệnh và theo dõi điều trị.
Điều trị giang mai cho phụ nữ mang thai
Phác đồ chuẩn CDC – Bộ Y tế
1. Penicillin G benzathine
- Thuốc DUY NHẤT an toàn và hiệu quả cho mẹ bầu.
- Không có thuốc thay thế.
2. Điều trị càng sớm càng tốt
- Trước 16 tuần là lý tưởng.
- Điều trị trễ vẫn hiệu quả trong việc ngăn bệnh nặng ở thai nhi.
3. Theo dõi sau điều trị
- Xét nghiệm lại sau 1, 3, 6 tháng
- Siêu âm thai theo dõi dấu hiệu bất thường: phù thai, gan lách to, tràn dịch màng phổi, nhau thai dày…
Điều trị cho trẻ sơ sinh nhiễm giang mai
Bác sĩ sẽ chỉ định:
- Tiêm Penicillin G liều theo cân nặng
- Theo dõi huyết học, gan, xương
- Điều trị biến chứng nếu có
- Tái khám định kỳ trong 12 tháng đầu đời
Điều trị sớm giúp trẻ phục hồi hoàn toàn trong phần lớn trường hợp.
Phòng ngừa giang mai truyền từ mẹ sang con
1. Sàng lọc 3 lần trong thai kỳ
- Lần 1: Khi khám thai lần đầu
- Lần 2: Tuần 28
- Lần 3: Trước sinh
2. Kiểm soát bạn tình
- Bạn tình cần xét nghiệm và điều trị song song để tránh tái nhiễm.
3. Quan hệ an toàn
- Sử dụng bao cao su
- Không quan hệ với người có dấu hiệu tổn thương sinh dục
4. Khám ngay khi có triệu chứng lạ
- Phát ban
- Dịch âm đạo bất thường
- Đau khi quan hệ
- Vết loét ở môi, miệng, âm hộ
Giang mai trong thai kỳ – Vì sao nên điều trị sớm
Phòng khám Galant là địa chỉ chuyên sâu về bệnh lây qua đường tình dục (STD):
- Xét nghiệm nhanh – trả kết quả trong ngày
- Phác đồ chuẩn quốc tế
- Theo dõi điều trị an toàn
- Bảo mật tuyệt đối
- Bác sĩ giàu kinh nghiệm điều trị giang mai
