Lây HPV từ mẹ sang con là gì?
Virus HPV (Human Papilloma Virus) là tác nhân gây sùi mào gà và một số loại ung thư sinh dục như cổ tử cung, âm đạo, dương vật và hậu môn.
Mặc dù HPV chủ yếu lây qua đường tình dục, nhưng trong một số trường hợp, virus có thể lây từ mẹ sang con, gọi là lây truyền dọc (mother-to-child transmission).
Tỷ lệ lây không cao, nhưng nếu xảy ra, trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm HPV vùng miệng, họng hoặc đường hô hấp, dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm.
1. HPV lây từ mẹ sang con bằng cách nào?
Virus HPV có thể truyền từ mẹ sang con thông qua các con đường sau:
1.1. Trong quá trình sinh thường
- Đây là con đường lây chủ yếu.
Khi đi qua đường sinh dục của mẹ bị nhiễm HPV, trẻ có thể hít hoặc nuốt phải dịch tiết chứa virus.
Virus sau đó xâm nhập vào niêm mạc miệng, họng hoặc thanh quản, dẫn đến mụn sùi hoặc u nhú đường hô hấp.
1.2. Trong thai kỳ
- Virus HPV hiếm khi lây qua nhau thai, nhưng có thể lây qua máu hoặc dịch ối nếu người mẹ bị nhiễm virus hoạt động mạnh.
- Tuy nhiên, nguy cơ này thấp hơn nhiều so với lây khi sinh.
1.3. Sau sinh
- Trẻ có thể lây gián tiếp qua tiếp xúc gần với mẹ (ôm, hôn, bú) nếu vùng da quanh miệng hoặc vú mẹ có tổn thương sùi mào gà đang hoạt động.
- Đây là tình huống hiếm gặp, nhưng vẫn cần lưu ý trong giai đoạn cho con bú.
2. Trẻ bị nhiễm HPV từ mẹ có biểu hiện gì?
Trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ có thể mắc bệnh u nhú đường hô hấp tái phát (RRP – Recurrent Respiratory Papillomatosis) do HPV gây ra.
Đây là bệnh hiếm gặp nhưng nguy hiểm, có thể gây khàn tiếng, khó thở hoặc tắc đường thở.
Dấu hiệu nhận biết:
- Trẻ khó thở, khò khè kéo dài, đặc biệt khi nằm.
- Khàn tiếng, mất tiếng không rõ nguyên nhân.
- Trong một số trường hợp, có thể xuất hiện mụn sùi nhỏ ở miệng hoặc họng.
Ngoài ra, bé gái lớn lên có thể mang HPV tiềm ẩn trong cơ thể, nếu không được phát hiện và tiêm phòng sớm, sẽ tăng nguy cơ sùi mào gà hoặc ung thư cổ tử cung sau này.
3. Phụ nữ mang thai nhiễm HPV có nguy hiểm không?
Phần lớn phụ nữ nhiễm HPV không ảnh hưởng đến thai nhi, nhưng nếu virus hoạt động mạnh có thể:
- Gây sùi mào gà vùng âm đạo hoặc cổ tử cung to nhanh, dễ chảy máu, đau rát.
- Tăng nguy cơ sinh non, vỡ ối sớm hoặc khó sinh thường.
- Lây virus sang trẻ sơ sinh trong quá trình sinh.
Do đó, khi mang thai, phụ nữ cần xét nghiệm HPV định kỳ và điều trị kiểm soát sớm nếu phát hiện dương tính.
4. Có nên sinh mổ nếu mẹ nhiễm HPV?
- Không phải mọi trường hợp nhiễm HPV đều cần sinh mổ.
- Tuy nhiên, nếu nốt sùi quá to, lan rộng hoặc chảy máu nhiều, bác sĩ có thể chỉ định sinh mổ để tránh lây cho con và giảm biến chứng sản khoa.
Quyết định cuối cùng sẽ dựa trên tình trạng virus, vị trí tổn thương và sức khỏe thai phụ, do bác sĩ chuyên khoa sản – nhi phối hợp cùng bác sĩ bệnh lây truyền tư vấn.
5. Cách phòng ngừa lây HPV từ mẹ sang con
- Khám phụ khoa định kỳ, đặc biệt trước và trong khi mang thai.
- Xét nghiệm HPV và Pap smear (tế bào cổ tử cung) định kỳ để phát hiện sớm virus.
- Điều trị sùi mào gà triệt để trước khi mang thai hoặc trong giai đoạn an toàn của thai kỳ (theo chỉ định bác sĩ).
- Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, không gãi hoặc làm trầy tổn thương.
- Không tự ý dùng thuốc bôi hoặc xịt, vì có thể gây kích ứng hoặc tăng lan rộng.
- Tiêm vắc xin HPV sớm, tốt nhất trước khi mang thai, giúp phòng ngừa hơn 90% chủng virus gây bệnh.
6. Khi nào nên đến khám tại Phòng khám Galant Hà Nội?
Hãy đến Phòng khám Galant Hà Nội nếu bạn:
- Đang mang thai và được chẩn đoán nhiễm HPV hoặc sùi mào gà.
- Có dấu hiệu bất thường vùng kín như mụn, tiết dịch, ngứa, rát hoặc chảy máu.
- Muốn xét nghiệm, điều trị và được tư vấn sinh con an toàn khi đang nhiễm HPV.
Tại Galant, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa bệnh lây truyền qua đường tình dục và sản phụ khoa sẽ trực tiếp:
- Tư vấn và lập phác đồ điều trị phù hợp theo từng giai đoạn thai kỳ.
- Xét nghiệm HPV định lượng và tầm soát ung thư cổ tử cung.
- Hướng dẫn phòng ngừa lây truyền cho trẻ sơ sinh an toàn, hiệu quả.
